Kontrolowanie stanu dróg moczowych możliwe jest m.in. dzięki badaniom takim jak USG oraz skaner pęcherza. Urządzenia te wykorzystują ultradźwięki do uwidocznienia ważnych narządów. Przydatne są są na wielu oddziałach szpitalnych, a także w przychodniach i gabinetach prywatnych. Warto dowiedzieć się więcej o możliwościach, jakie dają nowoczesne metody diagnostyczne.
USG w urologii
Wśród najczęściej wykorzystywanych urządzeń do badań w gabinetach urologicznych jest ultrasonograf. Aparat ten dostępny jest w formie stacjonarnej, a także mobilnej. Dzięki temu lekarz może zabrać go ze sobą także na wizytę domową. Sprzęt ten wykorzystuje ultradźwięki do obrazowania tkanek. Jest to całkowicie bezpieczne dla zdrowia i nie wywołuje powikłań. Dzięki temu urządzenia do USG są często używane do szybkiej oceny narządów. Bardzo przydaje się to w urologii do planowania i oceny skuteczności leczenia. Zazwyczaj USG poprzedza, a w niektórych przypadkach zastępuje tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny. Zawsze jednak to lekarz decyduje o tym, który z tych sprzętów sprawdzi się w konkretnym przypadku.
Jak przebiega USG?
USG jamy brzusznej oraz miednicy mniejszej wykonuje się bardzo podobnie. Po takim samym przygotowaniu pacjent zazwyczaj początkowo kładzie się na plecach. Po położeniu się należy odsłonić badaną okolicę. Lekarz uruchamia ultrasonograf i nakłada na głowicę urządzenia specjalny żel. Następnie głowica przykładana jest do skóry, a na ekranie pokazuje się obraz. W urologii najpierw wykonuje się USG przy wypełnionym pęcherzu. Pozwala to na lepsze zobrazowanie m.in gruczołu krokowego u mężczyzn. Na polecenie pacjent zmienia pozycję zgodnie z instrukcjami badającego lekarza. Zwykle jest to leżenie na prawym, a potem na lewym boku. Umożliwia to wyraźniejsze zobaczenie nerek (ich budowy oraz cech zastoju).
W urologii, w następnej części badania pęcherz musi być całkowicie opróżniony, a cała procedura zostaje powtórzona. Umożliwia to stwierdzenie zalegania moczu.
Zazwyczaj specjalista opisuje wynik w trakcie lub zaraz po zakończeniu wykonywania USG. Pacjent otrzymuje opis w formie wydruku. Mając już wynik, warto skonsultować się z lekarzem prowadzącym. Analiza wyniku musi uwzględniać także zgłaszane przez chorego objawy. Pozwala to rozpocząć odpowiednie leczenie.
Czym jest skaner pęcherza?
Skaner pęcherza to urządzenie, które w nieinwazyjny sposób umożliwia ocenę funkcjonowanie układu moczowego. Przykładem takiego aparatu jest PINIT. Pozwala on sprawdzić, czy mocz nie zalega w pęcherzu oraz czy nie pojawił się stan zapalny. Jest to bardzo przydatne u pacjentów szpitalnych, na różnych oddziałach, gdyż sprawdza się także po zabiegach operacyjnych. To właśnie wtedy często dochodzi do zatrzymania moczu. PINIT pomaga zapobiec niepotrzebnemu zacewnikowaniu, ale też powikłaniom zalegania moczu. W niektórych przypadkach skaner ten stanowi alternatywę diagnostyki inwazyjnej.
Wskazania do stosowania skanera pęcherza i tradycyjnego USG
Skaner pęcherza wykorzystywany jest w przypadku:
- zaburzeń oddawania moczu, podejrzenia jego zalegania lub nietrzymania
- stanów po zabiegach operacyjnych, przed decyzją o cewnikowaniu
- stanów przed oraz po urodynamice
- oceny skuteczności opróżniania pęcherza w sposób mechaniczny
- oceny skuteczności rehabilitacji nietrzymania moczu i fizjoterapii w innych problemach urologicznych.
Warto prowadzić taką kontrolę na każdym oddziale szpitalnym, a zwłaszcza na urologii, chirurgii, kardiologii, geriatrii, neurologii, ortopedii i pediatrii.
Z kolei standardowe USG trwa zwykle dłużej i jest wykonywane tylko przez lekarzy, najczęściej urologów, radiologów lub internistów. Wykonanie ultrasonografii zaleca się w przypadku:
- dolegliwości urologicznych (w tym objawów mogących wskazywać na infekcje)
- zaburzenia czynności nerek
- kamicy nerkowej
- potrzeby oceny gruczołu krokowego (prostaty) i moczowodów
- nieprawidłowego położenia nerek (w tym w zespole wędrującej nerki).
Dolegliwości te warto regularnie kontrolować za pomocą USG. Jest to dobry sposób kontroli prowadzonego leczenia, dla którego nie ma bezwzględnych przeciwwskazań. Dzięki wynikom USG można ocenić, czy wdrożone postępowanie jest skuteczne i czy przynosi pozytywne efekty. Jest to także metoda, dzięki której da się stwierdzić torbiele i guzy nerek, a także inne zmiany ogniskowe. Ultrasonografia może uwidocznić także zwężenia tętnicy nerkowej. Warto pamiętać, że według aktualnych zaleceń profilaktycznych każda zdrowa osoba powinna wykonywać USG jamy brzusznej raz w roku. Pozwoli to odpowiednio wcześnie zobaczyć ewentualne nieprawidłowości w obrębie układu moczowego. W przypadku chorób układu moczowego o częstotliwości wykonania badania decyduje lekarz.
Przygotowanie do badania USG układu moczowego
Aby wynik USG był możliwie najbardziej wiarygodny, należy:
- na 3 dni przed badaniem wprowadzić lekkostrawną dietę, bez ciemnego pieczywa, owoców i warzyw oraz innych produktów wzdymających
- zażywać leki przeciw wzdęciom, np. Espumisan przez 3 doby przed USG
- zrezygnować z napojów gazowanych na 24 godziny przed zaplanowanym USG
- w dniu badania ultrasonograficznego nie pić kawy, nie palić papierosów i nie żuć gumy
- przez 6 godzin przed USG nie spożywać posiłków
- godzinę przed USG należy wypić 1 litr wody niegazowanej i nie oddawać moczu (pęcherz powinien być wypełniony).
Takie przygotowanie pozwoli dobrze zobrazować struktury w obrębie miednicy mniejszej i ocenić pojemność pęcherza.
Jak przebiega pomiar zalegania moczu za pomocą skanera PINIT
Ocena pęcherza z wykorzystaniem skanera PINIT trwa do kilkunastu sekund. Do zobrazowania narządów skaner używa fal ultradźwiękowych, które odbijają się od tkanek miękkich. Dzięki specjalnej głowicy na ekranie urządzenia można zobaczyć obraz. W kilka sekund pojawia się także wynik pomiaru objętości pęcherza. Taka diagnostyka nie wiąże się ze szkodliwym promieniowaniem, można więc powtarzać ją nawet w niewielkich odstępach czasu. Jest bezbolesna, nieinwazyjna i bardzo przydatna w ocenie stanu zdrowia.
Co może wykryć skaner pęcherza?
Skaner pęcherza moczowego, taki jak PINIT można stosować zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. Używać go może nie tylko lekarz, ale też pielęgniarka. Aparat jest intuicyjny w obsłudze, a wynik otrzymuje się zwykle już po kilku sekundach (maksymalnie do kilkunastu sekund). Wyniki mogą okazać się bardzo istotne, gdyż szybko wykażą ewentualny zastój moczu. Pozwoli to wdrożyć odpowiednie postępowanie, aby zapobiec wodonerczu.
Dlaczego warto korzystać z nowoczesnej diagnostyki urologicznej?
Dobrej jakości sprzęt wykorzystywany w urologii pozwala szybko ocenić skuteczność leczenia, a także wykryć choroby już we wczesnym ich stadium. Dodatkową zaletą urządzeń wykorzystujących ultradźwięki jest bezbolesność i bezinwazyjność. Warto więc stosować je w codziennej praktyce, a będąc pacjentem — podejść do badania bez obaw.
