Wyposażenie stanowiska do znieczulania
Stanowisko do znieczulenia jest zasadniczym miejscem pracy anestezjologa. Jego podstawą jest aparat do znieczulenia ogólnego z respiratorem anestetycznym, który powinien posiadać funkcje:
•podawania precyzyjnie określonych objętości tlenu, powietrza oraz gazów paranestetycznych,
•przyłączania parowników do podawania wziewnych środków anestetycznych,
•podłączenia systemu oddechowego dostosowanego do potrzeb znieczulenia,
•podłączenia respiratora anestetycznego do mechanicznej wentylacji pacjenta,
•pomiaru stężenia tlenu we wdechowej mieszaninie gazów,
•pomiaru stężenia anestetyków wziewnych w razie ich stosowania.
Wymienione parametry powinny być nadzorowane przez zintegrowany system monitorujący, który w razie potrzeby informuje o zaburzeniach stanu operowanego pacjenta. Obowiązkowymi elementami monitorowania chorego w znieczuleniu ogólnym są: zapis krzywej EKG, pomiar ciśnienia tętniczego metodą nieinwazyjną, określenie stopnia natlenowania krwi przy użyciu pulsoksymetru oraz pomiary kapnometryczne przy zastosowaniu rurki dotchawiczej lub maski krtaniowej.
Sprzęt mający bezpośredni wpływ na stan pacjenta, służący do monitorowania i regulacji jego funkcji życiowych, (wymieniony w rozporządzeniu MZ), to:
•monitor głębokości znieczulenia – 1 na 2 stanowiska,
•aparat do pomiaru ciśnienia krwi,
•sprzęt do inwazyjnego pomiaru ciśnienia krwi – 1 na 4 stanowiska znieczulenia,
•termometr,
•pulsoksymetr,
•kardiomonitor,
•kapnograf,
•monitor zwiotczenia mięśniowego – 1 na 2 stanowiska znieczulenia,
•sprzęt do dożylnego podawania leków,
•aparatura do szybkich oraz regulowanych przetoczeń płynów, w tym co najmniej 3 pompy strzykawkowe,
•fonendoskop lub stetoskop przedsercowy dla dzieci.
Pozostałą wymaganą aparaturę do znieczulenia można podzielić ze względu na jej zastosowanie podczas zabiegu. Poza wspomnianym już aparatem do znieczulenia ogólnego, przy regulacji i monitorowaniu respiracji pacjenta, wymagane są:
•worek samorozprężalny i rurki ustno – gardłowe,
•źródło oraz instalacje dostarczające tlen, podtlenek azotu, powietrze i próżnię,
•monitor gazów anestetycznych – 1 na każde stanowisko znieczulenia wraz z dodatkowym wyposażeniem stanowiska znieczulenia,
•urządzenie do ssania,
•zestaw do intubacji dotchawiczej z rurkami intubacyjnymi i dwoma laryngoskopami,
•wyciąg gazów anestetycznych,
•monitor stężenia tlenu w układzie anestetycznym z alarmem wartości granicznych.
Kolejną grupą jest wyposażenie niezwiązane bezpośrednio z monitorowaniem stanu pacjenta. Zalicza się tu:
•znormalizowany stolik (wózek) anestezjologiczny,
•zasilanie elektryczne z systemem awaryjnym,
•źródło światła (sprzęt przeznaczony specjalnie dla placówek medycznych),
•urządzenie do ogrzewania pacjenta – 1 na 4 stanowiska,
•urządzenie do ogrzewania płynów infuzyjnych,
•defibrylator z możliwością wykonania kardiowersji – 1 na zespół połączonych ze sobą stanowisk znieczulenia lub wyodrębnioną salę operacyjną.
Jakie wymagania musi spełniać sprzęt anestezjologiczny stanowiska znieczulenia ogólnego z zastosowaniem sztucznej wentylacji płuc?
Tego typu zabiegi wykonuje się u chorych w bardzo ciężkim stanie – tym bardziej aparatura monitorująca powinna być wyposażona w systemy natychmiastowego informowania o wszelkich sytuacjach zagrażających życiu pacjenta. We wspomnianym rozporządzeniu zaznaczono, jakie funkcje musi posiadać sprzęt do tego rodzaju operacji. Aparatura taka musi mieć:
•alarm nadmiernego ciśnienia w układzie oddechowym,
•alarm rozłączenia w układzie oddechowym,
•urządzenie ciągłego pomiaru częstości oddychania,
•urządzenie ciągłego pomiaru objętości oddechowych.
Wyposażenie oddziału poznieczuleniowego i sal wybudzeń w postępowania pooperacyjnym
Nadzór i leczenie pacjentów bezpośrednio po przebytym znieczuleniu ogólnym lub miejscowym, którzy mogą być przekazani na oddział ogólny dopiero po osiągnięciu stabilizacji funkcji życiowych, odbywa się na oddziałach poznieczuleniowych lub salach wybudzeń, (powszechnie określa się je jako sale pooperacyjne). Zaleca się, aby tego typu oddział znajdował się jak najbliżej bloku operacyjnego i zawierał przynajmniej 6 stanowisk, (liczbę stanowisk można również określić licząc 1,5-2 stanowiska na 1 stół operacyjny). Wymagana powierzchnia na jedno stanowisko mieści się w przedziale od 12 do 15 m2. W obrębie oddziału poznieczuleniowego dostępny musi być przynajmniej 1 respirator na 6 stanowisk, defibrylator z możliwością kardiowersji i elektrostymulacji zewnętrznej, wózek resuscytacyjny oraz zestaw transportowy z wózkiem, monitorem transportowym i przenośnym respiratorem.
Pojedyncze stanowisko oddziału poznieczuleniowego powinno obejmować aparaturę monitorującą:
•zapis EKG,
•pulsoksymetrię,
•nieinwazyjne i inwazyjne ciśnienie krwi (co najmniej 2 kanały),
•źródło tlenu.
Inne wymagane wyposażenie, to:
•urządzenie do odsysania,
•worek samorozprężalny,
•urządzenie do pomiaru temperatury,
•zestawy do intubacji,
•urządzenie do kontrolowanego, automatycznego podawania płynów, (co najmniej 2 na stanowiska).
Inaczej wyglądają wymagania dotyczące sal wybudzeń. Zaleca się, aby każda sala składała się z maksymalnie 6 stanowisk dla pacjentów, każde wyposażone w:
•źródło tlenu, powietrza i próżni,
•aparat do pomiaru ciśnienia krwi,
•monitor EKG,
•pulsoksymetr,
•termometr.
Doposażenie i modernizacja oddziału anestezjologii i intensywnej terapii nie należą do najłatwiejszych zadań. Dodatkowo w każdej sali bloku operacyjnego niezbędny jest wysokiej klasy sprzęt anestezjologiczny, który zapewnia bezpieczne znieczulenie i monitorowanie podczas operacji. Przepisy nadzwyczaj tym związane są nadzwyczaj wymagające, a ich spełnienie będzie wymagało od zarządzających szpitalem olbrzymiej determinacji i sporych nakładów finansowych. Tym bardziej, warto zabrać się do wprowadzania zmian jak najszybciej.
Źródła:
– Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 roku w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. z dnia 24 listopada 2006 roku, Nr 213, poz. 1568).
– Wytyczne szczegółowe, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia szpitala – Anestezjologia i Ratownictwo 2008; 1: 17-26.
– Guidelines for safety and quality in anaesthesia practice in the European Union. European Journal of Anaesthesiology 2007; 24, 479-482.
– Recommendations of the European Society of Intensive Care Medicine Task Force on minimal requirements for Intensive Care Department. Intensive Care Medicine 1997, 23, 226-232.
– strona internetowa Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii – www.ptaiit.org
