Monitory medyczne zgodne z DICOM. Szczegółowe wymagania dla monitorów opisowych i przeglądowych

Kompatybilność ze standardem DICOM jest nie tylko koniecznością technologiczną, ale także wymogiem prawnym dla stanowisk opisowych i przeglądowych w gabinetach diagnostycznych i na oddziałach szpitalnych. Co to jest DICOM? Jakie urządzenia cyfrowej diagnostyki obrazowej muszą być zgodne ze standardem DICOM? Jakie są szczegółowe wymagania prawne dla monitorów przeglądowych i opisowych do badań w zakresie: radiologii ogólnej, tomografii, angiografii, mammografii i stomatologii?

Poznaj ofertę monitorów medycznych>>

Co to jest DICOM? Definicja

DICOM to skrót od (ang.): Digital Imaging and Communications in Medicine, co można tłumaczyć jako Obrazowanie cyfrowe i wymiana obrazów w medycynie. Jest to norma opracowana w celu ujednolicenia możliwości wymiany i interpretacji danych medycznych przedstawionych w formie obrazów diagnostycznych (lub z nimi związanych) w medycynie. Prościej mówiąc: to standard obrazowania mający na celu łatwe przesyłanie, wyświetlanie i analizowanie obrazów medycznych pochodzących z różnych urządzeń diagnostycznych. DICOM pozwala na łatwe przetwarzanie obrazów w dziedzinach takich jak: radiografia cyfrowa (CR/DR), tomografia komputerowa (TK), rezonans magnetyczny (MR), pozytonowa tomografia emisyjna (PET), cyfrowa angiografia subtrakcyjna (DSA) oraz wszystkie inne technologie cyfrowe wykorzystujące badania o wysokiej rozdzielczości obrazu.

Standard DICOM ma już swoją historię. Powstał w 1985 roku na bazie współpracy dwóch kluczowych amerykańskich instytucji medycznych: ACR (American College of Radiology) oraz NEMA (National Electrical Manufacturers Association). Opracowanie standardu obrazowania DICOM pozwoliło na kompatybilność danych i funkcjonalności pochodzących z różnych urządzeń radiologicznych, nie tylko w obrębie jednego oddziału lub placówki, ale także w sieci ogólnoświatowej. Tworząc DICOM blisko 35 lat temu, naukowcy nie zdawali sobie być może sprawy, że będzie on kluczowym elementem sieci teleradiologicznych, pozwalających na połączenie specjalistów z całego świata oraz możliwość zdalnej analizy obrazów z badań.

Kompatybilne z DICOM – co to znaczy?

Standard DICOM został tak opracowany, że jest w stanie zapisać wiele informacji w jednym specjalnie skonstruowanym pliku. Dane w formacie DICOM mają dużą objętość i specyficzną konstrukcję, dlatego wymagają specjalnego oprogramowania i sprzętu komputerowego o odpowiednich możliwościach i dużej przepustowości. Ale dzięki temu gromadzą wiele danych i mogą zachować wysoką jakość obrazu cyfrowego. Wiele informacji zapisanych w plikach DICOM z danymi z badań pozwala na swobodne ich przenoszenie pomiędzy różnymi urządzeniami i programami zdolnymi we właściwy sposób je odczytywać i interpretować. Aby jednak było to możliwe urządzenia te muszą być kompatybilne z DICOM, czyli dostosowane do obsługi tego rodzaju plików z danymi.

W plikach DICOM przechowywane są albo obrazy statyczne albo sekwencje wideo. Aby zachować wysoką wartość diagnostyczną danych, muszą być one zapisane w jakości znacznie przewyższającej tę dostępną w powszechnie używanych formatach graficznych (np. JPEG). Warto wspomnieć o jeszcze dwóch istotnych właściwościach standardu DICOM. Po pierwsze – obrazy zawarte w tego rodzaju plikach są poddawane bezstratnej kompresji, co znaczy, że możliwe jest zmniejszenie rozmiaru zapisanego obrazu jednak bez strat na jego jakości, proces ten jest odwracalny i pozwala na swobodne przenoszenie i przeglądanie tego samego pliku na różnych urządzeniach. Po drugie – w plikach DICOM zapisana jest także tzw. informacja kalibracyjna, co oznacza, że mając do dyspozycji przeglądarkę obrazów i urządzenie kompatybilne z DICOM (np. monitor medyczny) możliwe jest dokonywanie pomiarów i analizy obrazów w taki sam sposób jak na urządzeniach diagnostycznych.

Monitory medyczne – wymagania dotyczące DICOM

Obecne prawie wszystkie nowe modele urządzeń generujących diagnostyczne obrazy cyfrowe są kompatybilne ze standardem DICOM. Do starszych produktów można dokupić moduły programistyczne lub fizyczne systemy pośrednie lub przetworniki, które umożliwiają tworzenie plików w tym formacie. Jednak generowanie obrazów w standardzie DICOM to jedno, a do ich prawidłowego wyświetlania i analizy potrzebne są jeszcze odpowiednie monitory. Dlatego monitory przeglądowe i diagnostyczne także muszą być kompatybilne z DICOM. I nie chodzi tylko o spójność technologiczną, ale także o wymagania prawne.

Wybierając odpowiedni monitor medyczny należy zacząć od zapoznania się z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej. Podstawowe informacje tam zawarte to:

• W radiologii cyfrowej używa się 2 podstawowych rodzajów stanowisk: opisowych i przeglądowych.
• Monitory medyczne dla radiologii klasycznej wykorzystywane na stacjach opisowych muszą mieć pola obrazowania dostosowane do prezentacji monochromatycznej i zapewniać, że uzyskiwana na nich krzywa kalibracji nie może odbiegać o więcej niż 10% od krzywej DICOM.
• Każdy z elementów przekazywania i prezentacji obrazu musi zapewnić możliwość przekazywania: w stanowisku opisowym 1024 poziomów szarości (10 bitów), a w stanowisku przeglądowym 256 poziomów szarości (8 bitów). Te wymagania nie dotyczą stomatologii wewnątrzustnej.
• Monitory medyczne mają być zgodne ze standardem DICOM.

Monitory medyczne DICOM – diagnostyczne i przeglądowe

Już wiemy, że zgodnie z wymogami rozporządzenia MZ monitory medyczne klasyfikuje się na przeglądowe i diagnostyczne, oba typy muszą spełniać wymagania standardu DICOM. Monitory przeglądowe to urządzenia przeznaczone do podglądu obrazów medycznych w pracowniach diagnostycznych, centrach opisowych, szpitalach itd. Z kolei monitory diagnostyczne to sprzęt przeznaczony nie tylko do przeglądania obrazów z badań, ale także do ich oceny i analizy. Dostępne są tu zarówno monitory monochromatyczne, jak i kolorowe, jedno- lub wielopanelowe, z opcją parowania, z matrycami o rozdzielczości od 1 do 5 MP. Medyczne monitory diagnostyczne muszą spełniać ostre wymagania normy DICOM, współpracują z wieloma urządzeniami z zakresu cyfrowej diagnostyki obrazowej.

Przejrzyj ofertę monitorów medycznych>>

Monitory diagnostyczne i przeglądowe – szczegółowe wymagania

Wymienione wcześniej rozporządzenie bardzo szczegółowo opisuje, jakie parametry powinny spełnić monitory medyczne o konkretnym przeznaczeniu, mające zastosowanie w konkretnych dziedzinach diagnostyki obrazowej. Poniżej prezentujemy zestawienie wymaganych prawnie parametrów monitorów medycznych.

Radiologia ogólna – monitory medyczne wymagania

Mammografia – wymagania monitory medyczne

Tomografia, angiografia – monitory medyczne – szczegółowe wymagania

Stomatologia – szczegółowe wymagania dla monitorów opisowych i przeglądowych

Poznaj ofertę monitorów medycznych>>