Koncentrator tlenu to urządzenie, za pomocą którego uzyskujemy powietrze o zwiększonej zawartości tlenu. Sprzęt ten jest wykorzystywany zarówno w placówkach medycznych, jak i w warunkach domowych. Istnieją też przenośne koncentratory tlenu do stosowania przy konieczności wyjścia z domu, co zapewnia wielu osobom chorym przewlekle komfort i poprawia jakość życia. Koncentrator tlenu jest niezbędny w leczeniu wielu chorób, zwłaszcza tych przebiegających z niewydolnością oddechową. Jego działanie przynosi korzyści także w przypadku często spotykanych dolegliwości, jak np. bóle głowy. O zastosowaniu tlenoterapii zawsze decyzję podejmuje lekarz, który dobierze również odpowiednio czas trwania i sposób stosowania tej metody leczniczej.
Jak działa koncentrator tlenu?
Koncentrator tlenu pobiera powietrze z otoczenia i zmienia jego parametry. Powietrze, którym oddychamy w normalnych warunkach składa się w 21 % z tlenu, 78 % z azotu i z 1 % mieszaniny innych gazów. Koncentrator tlenu absorbuje azot z pobranego powietrza za pomocą zeolitu znajdującego się w cylindrach urządzenia. Sprawia to, że uzyskuje się mieszaninę zawierającą w ok. 90 % tlen, który transportowany jest do innej części urządzenia. Następnie takie mocno nasycone tlenem powietrze jest dostarczane do dróg oddechowych pacjenta. Dodatkowo urządzenie poprawia jakość powietrza podawanego choremu, gdyż je oczyszcza, filtruje i nawilża.
Jak korzystać z koncentratora tlenu?
W pierwszej kolejności należy napełnić wodą destylowaną zbiornik nawilżacza, będącego częścią koncentratora. Następnie podłączamy urządzenie do gniazdka zasilającego lub do akumulatora. Uruchamiamy koncentrator i ustawiamy odpowiedni przepływ powietrza według wskazań lekarza. Tlen z koncentratora podawany jest pacjentowi za pomocą maseczki, wąsów tlenowych lub kaniuli.
Koncentrator tlenu – dla kogo?
Koncentrator tlenu znajduje zastosowanie w leczeniu wielu chorób i dolegliwości w warunkach szpitalnych oraz domowych. Jest stosowany w następujących jednostkach chorobowych:
- Choroby układu oddechowego
– COVID-19
– Zespół pocovidowy
– Mukowiscydoza
– Astma oskrzelowa
– Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
– Nowotwory płuc
– Dysplazje oskrzelowo-płucne
– Zwłóknienie płuc
- Problemy kardiologiczne
– Niewydolność układu krążenia
– Dławica piersiowa (dusznica bolesna)
– Bóle w obrębie klatki piersiowej
– Zwłóknienia mięśnia sercowego
– Nieprawidłowe wartości ciśnienia tętniczego krwi (nadciśnienie oraz niedociśnienie)
- Choroby onkologiczne
- Stany po zabiegach chirurgicznych
- Migrenowe i klasterowe bóle głowy
- Alergie
- Dolegliwości związane z menstruacją oraz menopauzą
- Depresje, zaburzenia koncentracji, przewlekłe zmęczenie, bezsenność, długotrwałe narażenie na negatywne skutki stresu
- Wspomaganie rehabilitacji u pacjentów leżących
Koncentrator tlenu domowy
Tlen do oddychania w domu bardzo dobrze sprawdza się w przypadku pacjentów w stanie stabilnym, którym została zalecona przez lekarza domowa tlenoterapia. Koncentrator tlenu domowy jest urządzeniem bezpiecznym i coraz częściej zastępuje stosowane wcześniej butle tlenowe. Jest od nich również wygodniejszy w użyciu. Dzięki prostej i intuicyjnej obsłudze może być z powodzeniem wykorzystywany w warunkach domowych, nawet przez osoby starsze. Stosowanie koncentratora tlenu zawsze jednak musi być podyktowane wskazaniami lekarskimi. Otrzymując ściśle określone wskazówki dotyczące częstotliwości użycia koncentratora tlenu dla konkretnego pacjenta należy zastanowić się, w jakich sytuacjach będzie on wykorzystywany. W zależności od potrzeb można wybrać model stacjonarny lub przenośny.
Stacjonarne koncentratory tlenu
Stacjonarne koncentratory tlenu to urządzenia znane ze szpitali, jednak są one również stosowane przy tlenoterapii domowej. Cechują się bardzo efektywną pracą. Polecane są w szczególności dla pacjentów z zaawansowanymi zaburzeniami oddychania. Są przeznaczone do ustawienia w konkretnym miejscu ze względu na większe wymiary.
Przenośne koncentratory tlenu
Przenośne koncentratory tlenu zalecane są zwłaszcza w sytuacjach, gdy pacjent znajduje się poza domem, jako uzupełnienie tlenoterapii za pomocą urządzenia stacjonarnego. Są one mniejsze i lżejsze od koncentratorów stacjonarnych, jednak ich praca jest mniej efektywna. Polecane są więc do wykorzystania w sytuacjach, gdy pacjent musi wyjść poza dom, ale też w przypadku osób o mniej poważnych dolegliwościach, stosujących tlenoterapię wyłącznie jako wspomaganie leczenia określonych dolegliwości.
Koncentrator tlenu domowy – wskazówki dla użytkownika
Zalecane parametry
Parametry urządzenia zawsze należy ustawiać według indywidualnych wskazań lekarza, gdyż tylko wtedy leczenie tlenem jest skuteczne i bezpieczne. Należy zapytać specjalistę, jaki w przypadku danego pacjenta ustawić przepływ powietrza. W zależności od rodzaju zdiagnozowanej choroby, jej objawów i od stanu pacjenta, tlen do oddychania w domu może być podawany codziennie lub tylko w określonych sytuacjach. U osób z przewlekłymi chorobami układu oddechowego, przebiegającymi z jego niewydolnością może być zlecane wspomaganie tlenem przez całą dobę lub przez jej część (określona pora dnia/nocy). Większość koncentratorów tlenu może dostarczyć korzystającemu od 0,5 l/min (0,5 lita tlenu w ciągu minuty) do 5 l/min. Najkorzystniejszą dla danego pacjenta wartość dobierze lekarz. Kupując koncentrator tlenu warto wybrać taki, za pomocą którego będzie możliwe dostarczenie większej objętości tlenu w ciągu minuty niż aktualnie zalecona przez lekarza. Daje to możliwość korzystania nadal z zakupionego sprzętu nawet po ewentualnym podniesieniu zalecanych wartości przez specjalistę. Szukając odpowiedniego dla własnych potrzeb koncentratora tlenu warto przeczytać o wszystkich parametrach takiego urządzenia.
Nawilżacz
Nawilżacz to część koncentratora tlenu, która dzięki wypełnieniu wodą destylowaną dba o nawilżenie śluzówki dróg oddechowych pacjenta, nie dopuszczając do jej wysuszenia. Jest to ważne zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu tlenu do oddychania w domu. Do nawilżacza należy używać wyłącznie wody destylowanej, gdyż woda kranowa może powodować gromadzenie się osadu na końcówce nawilżacza i do jej zablokowania. Woda destylowana natomiast jest oczyszczona z soli mineralnych, więc nie powoduje odkładania osadu. Należy pamiętać o regularnej wymianie wody znajdującej się w nawilżaczu (każdego tygodnia, a w gorące dni codziennie).
Koncentratory tlenu domowe, ze względu na swoje bezpieczeństwo i łatwą obsługę są coraz częściej zlecane do stosowaniu wielu pacjentom, znacznie poprawiając ich jakość życia.
