Szybkie tętno bywa przyczyną gorszego samopoczucia. Gdy stale przewyższa bezpieczne wartości, może się także wiązać z powikłaniami. Warto sprawdzić, jak się objawia nadmierna częstotliwość skurczów serca, a także jakie niesie ze sobą ryzyko. Dzięki temu można rozpocząć odpowiednie leczenie i zapobiec problemom zdrowotnym.
Jaki powinien być prawidłowy puls serca?
Norma pulsu mieści się w granicach 60 do 100 uderzeń na minutę w spoczynku. Wartości ponad górną granicą określa się jako tachykardia. Jest ona przeciwieństwem bradykardii, czyli zbyt małej częstotliwości pulsu.
Szybszy puls jest charakterystyczny dla dzieci. W ich przypadku liczba uderzeń serca na minutę nie powinna przekroczyć:
- 180 u noworodków
- 160 u niemowląt
- 150 u dzieci.
U najmłodszych do pomiaru tętna w domu najlepiej sprawdza się pulsoksymetr. Za jego pomocą dodatkowo można zmierzyć wysycenie krwi tlenem.
Jak prawidłowo zmierzyć puls?
Częstość akcji serca można zmierzyć na kilka sposobów:
- palpacyjnie na tętnicy szyjnej lub promieniowej (należy liczyć ilość uderzeń serca przez minutę)
- osłuchując klatkę piersiową
- za pomocą ciśnieniomierza z funkcją pomiaru pulsu
- z wykorzystaniem pulsoksymetru.
Posiadanie w domu urządzenia do mierzenia tętna znacznie przyspieszy i ułatwi jego jego kontrolę. Warto zapisywać wyniki w specjalnym dzienniczku. Pomoże to przedstawić je lekarzowi w czasie konsultacji.
Jakie są objawy wysokiego tętna?
Zbyt szybki puls wiąże się również z wieloma niepokojącymi objawami. Może prowadzić do:
- uczucia kołatania serca
- duszności
- bólu i zawrotów głowy
- bólu w klatce piersiowej przypominającego chorobę wieńcową
- słabszej wydolności wysiłkowej
- szybkiego męczenia się
- osłabienia.
Gdy wartość tętna jest wysoka, może wiązać się z pogorszeniem samopoczucia. Bywa tak, że są to tylko pojedyncze incydenty. U niektórych osób zdarza się to jednak stale. Taki stan wymaga najczęściej wprowadzenia leków regulujących rytm serca.
Przyczyny wysokiego pulsu
Jest wiele przyczyn przyspieszonej pracy serca. Należą do nich:
- nadczynność tarczycy
- przewlekły stres
- odwodnienie organizmu
- hipoglikemia
- kofeina i napoje energetyczne
- zaburzenia elektrolitowe
- anemia
- choroby serca
- zapalenie mięśnia sercowego
- stany zapalne w organizmie
- infekcje
- zespół pocovidowy
- gorączka.
Naturalne jest przyspieszenie tętna w czasie wysiłku fizycznego. Ważne jednak, by było miarowe i nie wzrastało w niekontrolowany sposób. Ważne jest określenie przyczyny dolegliwości, gdyż wtedy dobór leczenia jest najskuteczniejszy.
Wysoki puls w ciąży – o czym świadczy?
U kobiet ciężarnych fizjologicznie obserwuje się wzrost pulsu serca. W tej sytuacji warto regularnie kontrolować jego wartość. Gdy jest ona nieprawidłowa, należy być pod regularną kontrolą lekarza. Normą tętna w ciąży jest 90 ud/min. Odczuwalny wzrost tętna zazwyczaj ma miejsce przede wszystkim w 3 trymestrze ciąży. Dzieje się tak, gdyż w organizmie jest wtedy więcej krwi krążącej. Warto pamiętać, że tętno zbyt wysokie może wiązać się z powikłaniami. Dlatego każda kobieta ciężarna powinna wyposażyć się w ciśnieniomierz i korzystać z niego regularnie.
Niskie ciśnienie i wysoki puls – co oznacza?
Bywa tak, że wzrost pulsu wiąże się z obniżeniem ciśnienia tętniczego. Jest tak zwłaszcza rano, bezpośrednio po wstaniu z łóżka. Dochodzi wtedy do nagłego spadku ciśnienia ze względu na reakcję ortostatyczną. Jest ona wyrównana zwiększeniem częstości bicia serca. Niedobór w rozprowadzaniu krwi nadrabiany jest częstotliwością jej wyrzucania na obwód. Może to również być związane z odwodnieniem. Dlatego warto pamiętać, aby pić wodę małymi łykami regularnie w ciągu dnia.
Tachykardia – kiedy udać się do lekarza?
Przy podwyższonym pulsie warto zmierzyć również ciśnienie krwi. Można to zrobić aparatem elektronicznym lub zegarowym. Ciśnieniomierz na manometr jest często wykorzystywany także w gabinetach lekarskich. Warto się tam zgłosić, jeżeli wysoki puls utrzymuje się stale lub wzrasta, nieadekwatnie do sytuacji. Naturalny jest wzrost pulsu w czasie wysiłku, gorączki lub ciąży. Jednak, gdy przyjmuje ono niebezpieczne dla organizmu wartości, należy skonsultować się ze specjalistą. Pokaże on, w jaki sposób prawidłowo zmierzyć tętno i wypisze skierowanie na badania. Najlepiej wybrać się w takim przypadku do kardiologa. Lekarz może zlecić dodatkową diagnostykę, która może wykryć przyczynę takich dolegliwości i oceni pracę układu krążenia. Wykona także badania budowy serca oraz elastyczności naczyń. Najczęściej w tym celu wykonuje się:
- EKG
- ECHO serca
- Holter
- próbę wysiłkową.
Rodzaj koniecznych do wykonania badań określi specjalista, a następnie zaproponuje odpowiednie leczenie.
Czym grozi podwyższony puls? – możliwe powikłania
Występujące stale przyspieszone bicie serca może wiązać się z powikłaniami. Należą do nich:
- zawał serca
- udar mózgu
- niewydolność serca
- arytmia (skurcze dodatkowe)
- omdlenie
- ból w klatce piersiowej.
Dwa pierwsze powikłania związane są z tendencją do tworzenia się skrzeplin przy szybkim biciu serca. Warto więc dbać o to, aby nie zwiększać ryzyka dodatkowymi czynnikami. Wiele powikłań wiąże się również z szybkim pulsem w przebiegu migotania przedsionków.
Zagrożenia związane z wysokim pulsem są tym większe, im więcej jest dodatkowych czynników ryzyka. Dzieje się tak, gdy puls rośnie w przebiegu chorób, które powodują większe krzepnięcie krwi. Należy do nich między innymi COVID-19.
W ostatnim czasie bardzo dużo pacjentów trafia do gabinetów z utrzymującym się wysokim pulsem po przechorowaniu tej infekcji. Objawy kołatania serca często występują jeszcze długo po zarażeniu koronawirusem. Jak duża jest skala tego problemu, można zobaczyć również w wielu serwisach internetowych. W ostatnim czasie bardzo wzrosła liczba zapytań o wysoki plus w zespole long covid. Jest to widoczne zarówno w gabinetach, jak i na stronach, gdzie lekarze odpowiadają pacjentom. Przechorowanie choroby wywoływanej przez koronawirusa powoduje zwiększenie krzepliwości i lepkości krwi. Równocześnie bardzo często towarzyszy temu wysoki puls. Ma to miejsce zarówno w czasie infekcji, wtedy, kiedy jest gorączka, jak i po jej zakończeniu. Nałożone te 2 czynniki to zwielokrotnione ryzyko powikłań takich jak udar mózgu, zawał serca i zatorowość płucna. Do gabinetów trafiają obecnie nawet bardzo młodzi ludzie, którzy kilka miesięcy temu chorowali na COVID. Zgłaszają bardzo wysokie tętno i często również bóle w klatce piersiowej. Aby zapobiec zagrożeniom związanym z takim wzrostem tętna najważniejsza i najskuteczniejsza jest profilaktyka. Dla osób, które wyjściowo mają wysokie tętno spoczynkowe, tym większego znaczenia nabiera zasada DDM (dystans, dezynfekcja, maseczka). Te osoby powinny w szczególności o siebie dbać. Należy w tym celu stosować racjonalne zasady odżywiania i wysypiać się, co pozytywnie wpłynie na odporność.
Jak obniżyć tętno?
Warto zapoznać się z treścią naszego artykułu: Jak obniżyć puls -przyczyny wysokiego pulsu. Zawarte w nim wskazówki dotyczą skutecznych sposobów radzenia sobie z symptomami tachykardii.
Często konieczna jest także farmakoterapia. Zażywanie leków powinno odbywać się w takich sytuacjach regularnie, zgodnie z zaleceniem lekarza. Najczęściej przy zaburzeniach rytmu serca przepisywane są beta-blokery. Są to leki dostępne na receptę. Większość z nich równocześnie obniża także ciśnienie. Są jednak środki, które w mniejszym stopniu powodują spadki ciśnienia, np. iwabradyna. Jednak rodzaj stosowanej substancji zawsze musi być dobrany przez specjalistę, zależnie od przyczyny dolegliwości.
Jak zapobiegać powikłaniom zbyt szybkiego pulsu?
Aby zapobiegać niebezpieczeństwom związanym z zaburzeniami tętna, należy skonsultować się z lekarzem. Może być to specjalista chorób wewnętrznych, a najlepiej kardiolog. Wykona on dokładną diagnostykę, która pozwoli ocenić kondycję serca.
Więcej na ten temat można przeczytać w naszym artykule: EKG – wszystko, co warto wiedzieć o tym badaniu.
Aby zapobiec powikłaniom związanym z nieregularnym pulsem, warto także regularnie go mierzyć.
Należy również pamiętać o tym, aby unikać stresu oraz pić odpowiednie ilości wody. Jest to ważne zarówno w czasie infekcji, jak i na co dzień. Przy zbyt wysokim pulsie trzeba zrezygnować z kofeiny. Znajduje się ona np. w kawie, mocnej herbacie i coli. W zamian warto pić przynajmniej 2 litry wody mineralnej dziennie. Dieta powinna być bogata we wszystkie konieczne witaminy i minerały. Pomocne są także techniki relaksacyjne i spokojny oddech. Nadrzędne jest jednak zażywanie leków według zaleceń specjalisty.
Profilaktyka ryzyka i zagrożeń związanych z podniesieniem i trwałym utrzymywaniem zawyżonego poziomu pulsu jest bardzo istotna. Dlatego każda osoba dorosła powinna okresowo mierzyć ciśnienie i tętno. Chorzy przewlekle muszą wykonywać takie pomiary codziennie, rano i wieczorem. W tym celu w każdym domu przydatny będzie ciśnieniomierz oraz pulsoksymetr. Dzięki regularnym pomiarom można ustrzec się przed powikłaniami nadmiernego wzrostu tętna. Ważne jest także prowadzenie zdrowego trybu życia. Przydatna może okazać się również znajomość zasad postępowania w czasie wzrostu parametrów pracy serca. Wraz ze stosowaniem się do zaleceń lekarskich, zmniejsza się ryzyko konsekwencji zdrowotnych tachykardii.
