Baza wiedzy

Pracownia diagnostyki obrazowej – wyposażenie, organizacja, wymagania


Dodał: Medicalonline Data: 31.08.2019

Analizując dzisiejsze potrzeby modernizacji Pracowni Diagnostyki Obrazowej widać, że większość wymaga dostosowania pomieszczeń do przepisów, wymiany aparatury rentgenowskiej na nową i wprowadzenia lub ulepszenia procesów kontroli jakości. Wyposażenie zakładu diagnostyki obrazowej powinno obejmować wyłącznie sprawne urządzenia, których eksploatowanie odbywa się bez problemu.

 

Sprawdź produkty w kategorii: Ochrona radiologiczna >>

 

Wymagania prawne dla pracowni diagnostyki obrazowej

 

Potrzebujesz zakupić sprzęt diagnostyki obrazowej? 

Złóż zapytanie ofertowe

 

 

Aby dokonać właściwej modernizacji pracowni diagnostyki obrazowej RTG, CT, MR, USG, itd. trzeba respektować zapisy ustaw i rozporządzeń obowiązujących aktualnie dla placówek służby zdrowia:

Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1689 i Nr 173, poz. 1808, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362 oraz z 2006 r. Nr 52, poz. 378, Nr 104, poz. 708 i Nr 133, poz. 935  USTAWA z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe.

Dz.U. 194 poz. 1625 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 25 sierpnia 2005 r. w sprawie warunków bezpiecznego stosowania promieniowania jonizującego dla wszystkich rodzajów ekspozycji medycznej wraz z Załącznikami :
załącznik nr 1 – poziomy referencyjne dawek promieniowania dla badań rentgenodiagnostycznych
załącznik nr 2 – poziomy referencyjne aktywności produktów radiofarmaceutycznych, podawanych dorosłym pacjentom o typowej budowie ciała (ciężar ~ 70 kg, wzrost ~ 170 cm) w najczęstszych badaniach diagnostycznych.
załącznik nr 3 – ramowy program szkolenia w dziedzinie ochrony radiologicznej pacjenta
załącznik nr 4 – wymagana zależność między oczekiwaną potencjalną korzyścią eksperymentu medycznego na ochotnikach przy użyciu źródeł promieniowania a wielkością ryzyka i dawką efektywną wyrażoną w milisiwertach (msv)
załącznik nr 5 – ogólne i szczegółowe wymagania dotyczące systemu zarządzania jakością w radioterapii, medycynie nuklearnej, rentgenodiagnostyce, radiologii zabiegowej
załącznik nr 6 – szczegółowy zakres testów oraz dopuszczalne odchylenia badanych fizycznych parametrów i częstość wykonywania testów podstawowych
załącznik nr 7 – zalecane podstawowe fizyczne parametry techniczne badań rentgenodiagnostycznych
załącznik nr 8 – wymagania dotyczące stanowiska do interpretacji (stanowiska opisowego) dla radiologii cyfrowej
załącznik nr 9 – okresy zaprzestania karmienia niemowląt piersią po podaniu produktów radiofarmaceutycznych dla celów diagnostycznych
załącznik nr 10 – ograniczniki dawek dla planowania ochrony przed promieniowaniem osób z rodziny pacjenta leczonego otwartymi źródłami jodu-131 oraz osób postronnych

Dz.U. 06.180.1325 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi.
Dz. U. Nr 91, poz. 408, z późn. zm. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej.

Dz. U. Nr 14, poz. 89 USTAWA z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej.

Załącznik nr 3b do zarządzenia nr 65/2007/DSOZ -Wymagania NFZ wobec pracowni diagnostycznych

 

Stosowne przepisy i ustawy Prawa budowlanego dla pracowni diagnostyki obrazowej

 

Z punktu widzenia posiadanego metrażu w pracowniach diagnostyki obrazowej  zazwyczaj nie napotykamy na problemy z lokalizacją i rozmieszczeniem nowych urządzeń (aparatów) do radiologicznej diagnostyki obrazowej RTG. To właśnie charakteryzuje odpowiednio zagospodarowane pomieszczenie RTG. Wymagania uwzględnione w starszych przepisach oraz ustawach zobowiązywały, by sale badań posiadały duży metraż oraz bardzo wydajną wentylację mechaniczną.

Aktualnie przepisy w tym zakresie są bardziej liberalne i miejsc na rozlokowanie nowych aparatów RTG kostno-płucnych lub ze skopią jest wystarczająca ilość . Aktualne przepisy według ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ZDROWIA z dnia 21 sierpnia 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy z urządzeniami radiologicznymi, Rozdział 2 – Wymagania dla pracowni, gabinetów rentgenowskich i ambulansów stanowią:

Wysokość gabinetu rentgenowskiego nie może być mniejsza niż 2,5 m.

1. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym zainstalowany jest diagnostyczny zestaw rentgenowski wyposażony w oddzielną lampę, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nie może być mniejsza niż 15 m2. Na każdą następną lampę, z zastrzeżeniem ust. 3, należy przeznaczyć dodatkowo co najmniej 5 m2.

2. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany zestaw rentgenowski do radiologii zabiegowej nie może być mniejsza niż 20 m2. 

3. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym jest zainstalowany: 

  • aparat rentgenowski stomatologiczny,
  • aparat mammograficzny,
  • aparat do densytometrii kości – nie może być mniejsza niż 8 m2; na każdy następny spośród tych aparatów, zainstalowany w tym samym gabinecie, należy dodatkowo przeznaczyć 4 m2.

4. Powierzchnia gabinetu rentgenowskiego, w którym zainstalowany jest zestaw rentgenowski do terapii powierzchniowej nie może być mniejsza niż 15 m2. Do powierzchni gabinetów rentgenowskich nie wlicza się powierzchni sterowni, jeżeli znajduje się ona w wydzielonym pomieszczeniu. Dopuszcza się zmniejszenie powierzchni pomieszczeń, o których mowa w pkt 1-3, o 5 proc.

Pracownie rentgenowskie wyposażone w aparaty rentgenowskie z wydzieloną rozdzielnicą lub sterownicą, z zastrzeżeniem pkt. 2 i 3, posiadają sterownię wygrodzoną z części gabinetu, albo urządzoną w pomieszczeniu przylegającym lub na korytarzu, będącym ciągiem komunikacyjnym przeznaczonym wyłącznie dla osób zatrudnionych w pracowni rentgenowskiej. 

W przypadku gabinetów wyposażonych w rentgenowski symulator radioterapeutyczny lub zestaw rentgenowski do terapii powierzchniowej sterownię urządza się w osobnym pomieszczeniu przylegającym do gabinetu rentgenowskiego.  W przypadku diagnostycznych aparatów rentgenowskich rozdzielnica lub sterownica mogą być umieszczone wewnątrz gabinetu za parawanem ochronnym lub osłoną stałą. 

W rentgenowskich pracowniach diagnostycznych zamiast drzwi pomiędzy sterownią a gabinetem może być stosowany korytarz (labirynt) utworzony z osłon stałych ustawionych w taki sposób, aby z wejścia do korytarza (labiryntu) nie było widoczne miejsce padania pierwotnej wiązki promieniowania.

Aparaty rentgenowskie instaluje się tak, aby: 

 

 

  • był zapewniony swobodny dostęp do pacjenta co najmniej z dwóch stron;
  • odległość źródła promieniowania (ogniska lampy) od najbliższej ściany wynosiła co najmniej 1,5 m przy pionowym kierunku wiązki promieniowania;
  • wiązka promieniowania pierwotnego nie była kierowana w stronę sterowni i drzwi.

(Przepisu pkt. 2 nie stosuje się do rentgenowskich aparatów instalowanych w ambulansach. 
Przepisów pkt. 2 i 3 nie stosuje się do aparatów rentgenowskich mammograficznych, stomatologicznych i do rentgenowskich aparatów do densytometrii kości).

W pracowniach rentgenowskich zapewnia się łączność głosową i wizualną pomiędzy personelem medycznym przebywającym w sterowni, a pacjentem przebywającym w gabinecie rentgenowskim. Wymaga się zatem zapewnienia swobodnego dopływu głosu ze sterowni do sali badań. Jeśli nie możemy zapewnić tego warunku wymaganym jest montaż intercomu. Szyby w sterowni powinny być ulokowane tak, by technik widział na ciele pacjenta obszar poddawany prześwietleniu lub w przypadku stołów ze skopią zarówno obszar poddawany prześwietleniu jak i ułożenie (przyleganie) ciała pacjenta na stole ścianki (blacie). Szyby sterowni są specjalnie przygotowywane i muszą posiadać odpowiednią ochronność Pb, która określana jest w projekcie osłon radiologicznych przygotowywanym indywidualnie pod każdą salę badań. Podobnie ze stolarką drzwiową i ochronnością ścian i stropów.     

Gabinety rentgenowskie, z zastrzeżeniem pracowni z zakresu radiologii zabiegowej, są wyposażone w wentylację zapewniającą co najmniej 1,5 –krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. Pracownie rentgenowskie wyposażone w aparaty rentgenowskie przeznaczone do wykonywania zabiegów z zakresu radiologii zabiegowej są wyposażone w wentylację zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 10 listopada 2006r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej. 

Gabinety z diagnostycznymi aparatami rentgenowskimi są wyposażone w ostrzegawczą sygnalizację świetlną umieszczoną nad drzwiami do gabinetu, włączaną równocześnie z zasilaniem generatora.

Przepisu jak wyżej nie stosuje się: 

  • w przypadku, gdy ekspozycja jest wykonywana zza jedynych drzwi prowadzących do gabinetu rentgenowskiego;
  • w medycznych gabinetach stomatologicznych wyposażonych w aparaty rentgenowskie;
  • w gabinetach, w których są używane aparaty rentgenowskie służące wyłącznie do densytometrii kości.

Gabinety z aparatami rentgenowskimi do terapii powierzchniowej z rentgenowskimi symulatorami radioterapeutycznymi oraz z tomografami komputerowymi są wyposażone w ostrzegawczą sygnalizację świetlną, umieszczoną nad drzwiami do gabinetu rentgenowskiego, informującą o włączeniu wysokiego napięcia na lampę rentgenowską. 

W gabinetach rentgenowskich nie można umieszczać sprzętów ani urządzeń niezwiązanych z działaniem aparatów rentgenowskich lub z wykonywanymi procedurami radiologicznymi. 

Diagnostyczne, zabiegowe i terapeutyczne pracownie rentgenowskie są wyposażone w sprzęt ochronny przed promieniowaniem rentgenowskim dobrany do typu zainstalowanych aparatów rentgenowskich i rodzaju wykonywanych badań lub zabiegów radiologicznych. 

W diagnostycznych gabinetach rentgenowskich, w zależności od potrzeb, znajdują się: 

  • parawan, ekran oraz komplet osłon będących wyposażeniem zestawu dostarczonego przez producenta, umieszczonych na stałe lub w miarę potrzeb podwieszanych do aparatu rentgenowskiego;
  • środki ochrony indywidualnej pracowników, w szczególności fartuchy, rękawice i kołnierze z gumy ołowiowej, okulary, gogle lub maski ze szkła lub tworzywa ołowiowego, zwane dalej „środkami ochrony indywidualnej”;
  • osłony dla pacjentów, w szczególności osłony na gonady, fartuchy i półfartuchy oraz kołnierze.

Dla osób, których charakter pracy wymaga długotrwałego noszenia środków ochrony indywidualnej, należy zapewnić fartuchy z materiałów o kroju uwzględniającym zmniejszenie obciążenia kręgosłupa oraz, w miarę potrzeb, gogle zespolone ze szkłami korekcyjnymi wzroku.  Osłony na gonady są wykonane z materiału o równoważniku co najmniej 1,0 mm ołowiu (Pb). 

Osoby wykonujące procedury z zakresu radiologii zabiegowej podlegają indywidualnej kontroli dawek otrzymywanych przez skórę dłoni. 

Sprawdź produkty w kategorii: Ochrona radiologiczna >>

 

Wymogi prawne dla pomieszczeń przygotowywanych pod pracownię tomografii komputerowej

 

Potrzebujesz zakupić tomograf komputerowy? 

Złóż zapytanie ofertowe

 

 

Przygotowanie powierzchni pod pracownię CT – tomografii komputerowej jest w dużej mierze podobne do pracowni RTG. Trzeba jednak odpowiednio skomunikować salę badań CT z pozostałym zakładem diagnostyki obrazowej, oddziałami szpitalnymi, oddziałem SOR i poradnią przyszpitalną. Wymagania dla pracowni tomografii komputerowej obejmuje konieczność posiadania dodatkowego, bezpośrednio skomunikowanego węzła sanitarnego oraz pomieszczenia przygotowania pacjentów. Potrzebna jest też poczekalnia dla pacjentów ambulatoryjnych. W miarę możliwości drogi pacjentów ambulatoryjnych nie powinny krzyżować się z pacjentami szpitalnymi, a w szczególności z oddziałów SOR/OIOM. Sale badań CT i pokoje przygotowania pacjentów mogą być wyposażone w gazy medyczne. Jeśli tak jest, na podłodze powinien być położony tarket elektroprzewodzący wraz z instalacją uziemiającą. Wymagana jest weryfikacja wytrzymałości stropów dla sali badań, gdzie bezpośrednio będzie zainstalowany tomograf komputerowy. Duża waga aparatu często wymusza dodatkowe prace budowlano-konstrukcyjne w celu wzmocnienia stropu. 

Podobnie jest z instalacją sieci energetycznej. Nowoczesne wymogi bezpieczeństwa i odpowiednie rezystancje pętli zwarciowych dla urządzeń radiologicznych wymagają często wymiany instalacji (kabli) przyłączeniowych pomiędzy główną rozdzielnią szpitalną, a rozdzielnią przy aparacie.       

 

Wymagania dla pracowni rezonansu magnetycznego

 

Potrzebujesz zakupić rezonans magnetyczny? 

Złóż zapytanie ofertowe

 

 

W przypadku sal badań MR – rezonansowych wymagania są podobne jak w przypadku CT. Dodatkowo pamiętać trzeba o  pomieszczeniach, technicznym i na instalację tzw. wody lodowej – chłodzenie rezonansu. Bardzo istotną kwestią jest instalacja w pomieszczeniu badań MR specjalnej kratki, która izoluje MR od wszelkich zakłóceń elektro-magnetycznych ze środowiska zewnętrznego, a dodatkowo jest zabezpieczeniem środowiska zewnętrznego przed wpływem pola elektro-magnetycznego pochodzącego od MR. Każda kratka jest projektowana indywidualnie pod potrzeby pomieszczenia (sali badań MR) i pod konkretny rozkład pola magnetycznego i moc rezonansu. Lokalizacja MR musi być dokonana w oddali od wszelkich innych źródeł elektro-magnetycznych, ruchliwych arterii miejskich, transformatorów, traktów instalacji elektrycznych itp. Ważne jest, by pomieszczenia bezpośrednio sąsiadujące z salą badań MR nie były pokojami socjalnymi personelu medycznego lub innymi pokojami, gdzie przebywa często personel. Podobnie jest z pomieszczeniami znajdującymi się nad i pod salą badań rezonansu magnetycznego.    

 

Proces obróbki chemicznej błon rentgenowskich, odbywa się w wydzielonym pomieszczeniu ciemni rentgenowskiej. W pracowni znajduje się: 

 

  • światłoszczelne pomieszczenie umożliwiające naświetlania sensytometrem błon testowych;
  • miejsce do czyszczenia kaset rentgenowskich i folii wzmacniających.

Pomieszczenia ciemni rentgenowskiej są wyposażone w wentylację mechaniczną zapewniającą co najmniej 3-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny, przy czym początek instalacji wywiewnej powinien być zlokalizowany w pobliżu źródeł zanieczyszczenia powietrza, czyli najlepiej nad wywoływarkami, procesorami. Nowoczesne wywoływarki pracują w systemach zamkniętych posiadając własne odprowadzenia oparów i gazów jakie towarzyszą procesowi wywoływania błon RTG. W takiej sytuacji system wentylacji w ciemni powinien być wyposażony w niezależną kratkę wyciągową, do której będzie można podłączyć bezpośrednio wywoływarkę/ki.     

 

Dopuszcza się, po spełnieniu wymagań określonych przez producentów, a w szczególności wymagań dotyczących wentylacji, instalowanie: 

 

  • wszystkich rodzajów wywoływarek – w gabinetach stomatologicznych;
  • wywoływarek automatycznych ze światłoszczelnym systemem dziennego podawania kaset – w dowolnych pomieszczeniach pracowni rentgenowskich, z wyjątkiem gabinetów rentgenowskich;
  • wywoływarek sprzężonych z zestawem rentgenowskim oraz wywoływarek stosowanych w pracowniach mammograficznych – w gabinetach rentgenowskich.
  •  

Pracownie mammograficzne są wyposażone co najmniej w: 

 

Przejdz do oferty mammografów >>>

 

  • automatyczną wywoływarkę błon rentgenowskich przeznaczoną fabrycznie do obróbki błon mammograficznych i odpowiednio wyregulowaną do tego celu;
  • kasety z foliami wzmacniającymi i błonami rentgenowskimi przystosowanymi wyłącznie do zdjęć mammograficznych;
  • negatoskop przeznaczony do przeglądania zdjęć mammograficznych;
  • aparaturę i sprzęt do kontroli procesu obrazowania w zakresie przewidzianym dla podstawowych testów wewnętrznej kontroli parametrów technicznych.
  • (Przepisów dla pracowni mammograficznych pkt. 1 – 3 nie stosuje się do pracowni wyposażonych w aparaty mammograficzne z cyfrowym zapisem obrazów radiologicznych. )
  •  

Ocena i opis wyników badań rentgenowskich odbywa się w wydzielonym pomieszczeniu, przy czym wyposażenie tego pomieszczenia umożliwia: 

 

  • zaciemnienie okna;
  • takie rozmieszczenie negatoskopów, aby nie znajdowały się one w pobliżu źródeł światła;
  • rozmieszczenie negatoskopów w sposób zapobiegający ich wzajemnemu oddziaływaniu jako źródeł światła.

Zewnętrzne oświetlenie negatoskopu mierzone na jego powierzchni nie przekracza 50 luxów. 

(Przepisów pkt. 1 i 2 nie stosuje się w przypadku oceny i opisu wewnątrzustnych zdjęć stomatologicznych.)

Drzwi do pracowni rentgenowskiej są oznakowane tablicą informacyjną ze znakiem ostrzegawczym przed promieniowaniem jonizującym. Wzór tablicy, o której mowa, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia prawo atomowe. 

 

Sprawdź produkty w kategorii: Ochrona radiologiczna >>

 

Wymagania prawne dla aparatów rentgenowskich 

 

Poszczególne elementy zestawów rentgenowskich są wykorzystywane zgodnie z ich konstrukcją i przeznaczeniem oraz z zachowaniem parametrów określonych przez producenta. 

Diagnostyczne aparaty rentgenowskie do zdjęć są wyposażone w urządzenia sygnalizujące (w sposób akustyczny lub optyczny) wykonanie ekspozycji. Sygnalizacja powinna być słyszana lub widoczna z miejsca uruchamiania wyzwalacza. 

Konstrukcja diagnostycznych aparatów rentgenowskich uniemożliwia w warunkach normalnej pracy zmniejszenie odległości pomiędzy ogniskiem lampy a powierzchnią ciała pacjenta odpowiednio dla: 

  • aparatów do prześwietleń, z wyjątkiem aparatów stosowanych w chirurgii – poniżej 30 cm;
  • aparatów do prześwietleń stosowanych w chirurgii – poniżej 20 cm;
  • aparatów do zdjęć, z zastrzeżeniem pkt. 4 – 9 – poniżej 45 cm;
  • zdjęć wykonywanych aparatem rentgenowskim jezdnym i przenośnym – poniżej 20 cm;
  • zdjęć wykonywanych podczas zabiegu chirurgicznego – poniżej 20 cm;
  • zdjęć mammograficznych z powiększeniem geometrycznym – poniżej 20 cm;
  • aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych pracujących przy napięciu do 60 kV – poniżej 10 cm;
  • aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć wewnątrzustnych pracujących przy napięciu powyżej 60 kV – poniżej 20 cm;
  • aparatów rtg w gabinecie stomatologicznym do zdjęć panoramicznych – poniżej 15 cm.

Na oznakowaniu kołpaka aparatu i w instrukcji obsługi aparatu znajdują się informacje o grubości filtra okienka lampy rentgenowskiej i filtra kołpaka.

 

Aparaty rentgenowskie zapewniają możliwość dobierania grubości filtra dodatkowego – w celu uzyskania pożądanej wartości pierwszej warstwy półchłonnej, przy czym: 

 

  • kołpak aparatu rentgenowskiego jest wyposażony w komplet filtrów dodatkowych o różnych grubościach równoważnych, wyrażonych w mm aluminium (Al) lub miedzi (Cu);
  • każdy filtr jest oznakowany w sposób umożliwiający jego identyfikację;
  • montaż i demontaż filtru dodatkowego odbywa się bez użycia narzędzi;
  • opis sposobu wymiany i mocowania filtru dodatkowego znajduje się w instrukcji obsługi.

Niedozwolone jest stosowanie w diagnostyce medycznej aparatów rentgenowskich: 

  • do prześwietleń bez toru wizyjnego lub cyfrowego zapisu obrazu radiologicznego;
  • półfalowych (jednopulsowych);
  • pełnofalowych (dwupulsowych);
  • mammograficznych bez generatora z przemianą częstotliwości i bez stolika z ruchomą kratką przeciwrozproszeniową;
  • mammograficznych, które przy zastosowaniu odległości ognisko lampy – detektor wynoszącej co najmniej:
  • a) 60 cm – są wyposażone w lampy rentgenowskie o wymiarach dużego ogniska lampy większych niż 0,3 mm x 0,3 mm,
  • b) 70 cm – są wyposażone w lampy rentgenowskie o wymiarach dużego ogniska lampy większych niż 0,4 mm x 0,4 mm.

Przepisów pkt. 2 i 3 nie stosuje się do aparatów stomatologicznych. Przepisu pkt. 3 nie stosuje się do aparatów rentgenowskich przenośnych i jezdnych do zdjęć przyłóżkowych. 

 

Zestawy rentgenowskie stosowane do prześwietleń są wyposażone: 

 

  • we wskaźniki wartości natężenia prądu i napięcia na lampie rentgenowskiej;
  • w miernik czasu ekspozycji, który powoduje wyłączenie wysokiego napięcia na lampie rentgenowskiej po czasie nie dłuższym niż 10 minut, jeżeli wcześniej nie określono czasu dłuższego niż 10 minut oraz, który nie później niż po upływie każdych 5 minut prześwietlania i co najmniej na 30 sekund przed automatycznym wyłączeniem ekspozycji powoduje nadawanie sygnału dźwiękowego.
  • Zestawy rentgenowskie używane w radiologii zabiegowej, poza wyposażeniem, o którym mowa przy zestawach do prześwietleń, są wyposażone w:
  • miernik wielkości ekspozycji (rejestrator dawki) umożliwiający ocenę narażenia pacjenta podczas badania;
  • skopię pulsacyjną;
  • układ zapamiętywania ostatniego obrazu.

W zestawach rentgenowskich lampy rentgenowskie mogą być używane jedynie w kołpakach, głowicach lub w innych urządzeniach tak zabezpieczających przed promieniowaniem ubocznym, aby w odległości 1 m od ogniska lampy, przy całkowicie przesłoniętym wylocie wiązki promieniowania oraz przy maksymalnym napięciu i maksymalnym obciążeniu lampy w czasie 1 godziny, moc dawki promieniowania nie przekraczała: 

  • 0,25 mGy/h – dla aparatów rentgenowskich stomatologicznych do zdjęć zewnątrzustnych;
  • 1,0 mGy/h – dla wszystkich pozostałych rodzajów diagnostycznych i zabiegowych aparatów rentgenowskich.
  •  

Przejdź do katalogu sprzętu RTG >>

 

 

Nadzór w zakresie ochrony radiologicznej pacjenta

Nadzór w zakresie ochrony radiologicznej pacjenta sprawuje właściwy miejscowo państwowy wojewódzki inspektor sanitarny. W ramach sprawowanego nadzoru przeprowadza on kontrolę w jednostkach ochrony zdrowia udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie diagnostyki i leczenia z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, zwanych dalej „kontrolowanymi podmiotami”, nie rzadziej niż raz na 4 lata. 

Zakres kontroli obejmuje: 

  • ocenę stanu urządzeń radiologicznych używanych do diagnostyki lub terapii;
  • porównanie stanu aktualnego z wymaganiami niezbędnymi do uzyskania zgody na prowadzenie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące w celach medycznych.

W ramach przeprowadzanej kontroli państwowy wojewódzki inspektor sanitarny ma również prawo przeprowadzać, w zależności od potrzeb, niezależne pomiary w zakresie wewnętrznych testów kontroli parametrów fizycznych urządzeń radiologicznych. 

Pomiary mogą być wykonywane przez państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego bezpośrednio lub na jego zlecenie przez właściwe jednostki akredytowane niepozostające w stosunku podległości służbowej lub organizacyjnej do kontrolowanego podmiotu. 

Ocena stanu urządzeń radiologicznych jest dokumentowana w sposób umożliwiający aktualizację bazy danych prowadzonej na podstawie art. 33k ustawy – Prawo atomowe. 

Przy każdej zmianie aparatu RTG (rodzaju źródła promieniowania) placówka medyczna powinna wykonać nowy projekt osłon radiologicznych wraz z nowymi obliczeniami ochronności. W projekcie określone są wszelkie warunki dotyczące usytuowania pracowni i aparatu(ów) RTG, dawek granicznych, materiałów i osłon radiologicznych, ochronności pacjenta i personelu. Projekt zawiera również wymagania techniczne co do: temperatury i wilgotności powietrza w pracowni, wentylacji, oświetlenia, instalacji ostrzegawczej świetlnej i głosowej, ochrony przeciwpożarowej. Mamy zatem obowiązek zweryfikowania istniejącej ochronności radiologicznej z tą nową, wynikającą z nowego projektu. Warunki projektu muszą być w pełni spełnione. Niniejszy projekt powinien zostać skonsultowany w wojewódzką stacją sanepidu – z wydziałem odpowiadającym za obiór i dopuszczenie pracowni RTG do pracy. 

Każda modernizowana pracownia musi mieć dokonany nowy odbiór przez Wojewódzką Stację Sanitarno Epidemiologiczną, pod kątem ochronności radiologicznej. 

Przy planowaniu i wykonywaniu działalności z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego, podczas których wymagana jest obecność operatora aparatu lub personelu medycznego w pobliżu lampy rentgenowskiej, wprowadza się podział lokalizacji miejsc pracy, zgodnie z wymaganiami art. 18 ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe. Uwzględnione są informacje o rozkładach mocy dawki wokół zestawu rentgenowskiego, podane przez producenta, oraz wyniki pomiarów dozymetrycznych wykonanych wokół danego urządzenia.

Konstrukcja ścian i stropów oraz okien i drzwi pracowni rentgenowskiej znajdujących się w budynkach mieszkalnych zapobiega otrzymaniu przez osoby z ogółu ludności (w roku kalendarzowym) dawki skutecznej (efektywnej), związanej z wykorzystywaniem promieniowania jonizującego w pracowni rentgenowskiej, przekraczającej wartość 0,1 mSv.

W podmiocie udzielającym świadczeń zdrowotnych z wykorzystaniem promieniowania jonizującego w skład, którego wchodzą pracownia (gabinet) rentgenowski opracowuje się i wdraża program bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.  Wytyczne do opracowania programu, o którym mowa, określa załącznik nr 2 do rozporządzenia prawo atomowe.

W pracowni rentgenowskiej znajdują się w oryginale lub uwierzytelnione odpisy z: 

  • zezwolenia na uruchomienie i stosowanie aparatów rentgenowskich znajdujących się w pracowni i uruchomienie pracowni;
  • projektu pracowni lub gabinetu (rzuty pomieszczeń) wraz z projektem i opisem osłon stałych oraz wentylacji, zatwierdzonym przed uruchomieniem aparatu rentgenowskiego przez właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego przy uzgadnianiu dokumentacji projektowej;
  • dokumentacji technicznej dotyczącej budowy, działania i obsługi aparatów rentgenowskich, w tym także urządzeń sygnalizacyjnych i blokujących;
  • instrukcji obsługi i świadectw wzorcowania aparatury dozymetrycznej, jeżeli znajdują się na wyposażeniu pracowni;
  • protokołów pomiarowych dozymetrycznych;
  • protokołów pokontrolnych;
  • dokumentów programu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, oraz instrukcja ochrony radiologicznej, określona w załączniku nr 3 do rozporządzenia, opracowana zgodnie z wytycznymi określonymi w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
  • zapisy dotyczące wewnętrznych testów kontroli parametrów technicznych aparatów rentgenowskich i obróbki błon rentgenowskich w ciemni oraz dokumenty spełniania testów akceptacyjnych urządzeń nowoinstalowanych;
  • ewidencji:

a) osób zatrudnionych w pracowni rentgenowskiej w podziale na odpowiednie kategorie narażenia, 
b) dawek otrzymywanych przez pracowników, 
c) orzeczeń lekarskich stwierdzających brak przeciwwskazań do pracy pracowników na określonym stanowisku; 

  • programu szkolenia i dokumenty potwierdzające jego realizację.

W pracowni, o której mowa, dostępny jest także zbiór przepisów prawnych dotyczących ochrony radiologicznej i zasad stosowania źródeł promieniowania jonizującego w medycynie.

W podmiocie, w którym aparat rentgenowski jest stosowany bez uruchomienia pracowni rentgenowskiej, dokumenty, o których mowa są dostępne u inspektora ochrony radiologicznej.

Sprawdź produkty w kategorii: Ochrona radiologiczna >>

fb